عارف و عامی در رقص و سماع

از میان نقش‌ها و آثار مینیاتوری که در جای‌جای مکان‌های تاریخی نقش بسته می‌توان تا حدّی با فرهنگ کهن و آداب و رسوم باستان ایران آشنا شد. در میان این نقش‌ها مجلس‌های بزم نیز جلوه‌نمایی می‌کند، مجالسی که در آن شاهد رقص‌هایی نیز هستیم. این مقاله برآن است تا جنبه‌های گوناگون این رقص‌‌ها بررسی شود و در ادامه به سماع که رقص صوفیان بحساب می‌رود، پرداخته می‌شود. این دو گونه رقص در طول تاریخ مفاهیمی داشته است که با سیر و تأمل در بزم‌هایی چون بزم‌های پادشاهان و صوفیان می‌توان از میان آن‌ها نکاتی را دریافت؛ اما مثنوی معنوی نیز اشاره‌هایی بدین موضوع داشته و مولانا نیز سماع را در مجالس عارفانه از نظر دور نمی‌داشت.